Gyula Kosice

W 1944 roku zaledwie 20-letni Gyula Kosice napisał, że historia człowieka nie skończy się na Ziemi. Dwa lata później rozpoczął pracę na wizjonerskim projektem stworzenia mobilnych przestrzeni mieszkalnych swobodnie unoszących się 1000–1500 metrów nad poziomem morza. Artysta twierdził, że poszukując rozwiązań dla problemu gwałtowanie rosnącej populacji ludzi, należy porzucić ramy konwencjonalnego myślenia. Architektura od zawsze wiązała człowieka z ziemią, Kosice twierdził, że rolą sztuki jest oderwanie jej od powierzchni. Architektura uprawiana w polu sztuki, tworząc nowe przestrzenie zamieszkiwania, miała też realizować nową wizję człowieka. Dlatego projekty Kosice zamiast przestrzeni takich jak sypialnia, kuchnia czy salon zawierały pomieszczenie do wybierania snów, przestrzeń zgubionych kroków i nieobecności czy most pozwalający przejść od przypadku do zarządzania nim. Kosice do licznych rysunków czy kolaży przedstawiających projekt powietrznego miasta dołączał teoretyczne rozważania poświęcone praktycznym rozwiązaniom takim jak sposób zapewniania energii przestrzeniom dryfującym w przestworzach. Projekt zawierał też holistyczną wizję nowej ludzkiej wspólnoty w pełni korzystającej z dóbr technologicznej rewolucji. Dopracowanie i rozwinięcie Hydrospatial City zajęło artyście 30 lat. W ostatnim okresie prac Kosice, wykorzystując możliwości pleksiglasu, zbudował 19 modeli unoszących się w przestrzeni. W galeriach prezentujących projekt prototypy przypominające statki kosmiczne były zwieszane z sufitu na cienkich drutach, dzięki czemu cyrkulacja powietrza wprowadzała je w swobodny ruch.
Hydrospatial City, będąc najdłużej realizowanym przez niego projektem, integruje wątki, które Kosice podejmował przez lata. Był on jednym ze współzałożycieli multidyscyplinarnej grupy Madí, która podobnie jak wiele ówczesnych stowarzyszeń artystów wyrastała z fascynacji sztuką konkretną. Członkowie Madí używali abstrakcji nie tyle po to, by poszukiwać uniwersalnych reguł rządzących doświadczeniem świata, ile wykorzystywali ją, by eksplorować potencjał nowych technologii i związanych z nimi możliwości konstruowania nowych doświadczeń. Zasadą naczelną sztuki, architektury, poezji czy teatru uprawianych przez artystów Madí stał się ruch jako siła napędowa kreacji i inwencji. Teoretycznym fundamentem praktyk twórczych grupy był redagowany przez Kosice magazyn „Arturo”. Zarówno obrazy, jak i rzeźby artysty miały ruchome elementy, których położenie odbiorca mógł zmieniać. Kosice uwolnił obraz od ramy, tworząc kolorowe płaszczyzny o różnych kształtach połączone stalowymi elementami. Jego wizytówką stały się eksperymenty ze światłem i z wodą. Kosice jako pierwszy w historii sztuki stworzył świetlną hydrokinetyczną rzeźbę, a także jako pierwszy do tworzenia dzieł wykorzystał światło neonowe. Jego wystawy miały funkcjonować niczym laboratoria utopii albo scenografie przenoszące widzów w rzeczywistość literatury science fiction.

Gyula Kosice (1924–2016) – argentyński artysta wizualny, poeta i teoretyk sztuki. Pochodził z węgierskiej rodziny zamieszkującej Koszyce, obecnie drugie co do wielkości miasto Słowacji. Artysta urodził się jako Ferdinand Fallik, by w wieku zaledwie kilku lat zamieszkać z wujem w Buenos Aires. Był pionierem wykorzystania nowych materiałów w sztuce. Chciał również, by jego prace otwierały pole do interakcji z widzem, dlatego konstruował je w sposób umożliwiający manipulację. Oprócz tworzenia dzieł sztuki Kosice pisał wiersze. Wydał aż 15 tomów poezji i esejów.